Jak powstaje katar?

Zatkany nos, trudności z oddychaniem, wyciekająca wydzielina? Wszystko wskazuje na katar.

W nomenklaturze specjalistycznej katar to nieżyt nosa wywołany głównie przez infekcję wirusową – dlatego katar to nieodłączny „towarzysz” przeziębienia i zapalenia zatok.

Wnętrze nosa wyścieła specjalna warstwa komórek (tzw. błona śluzowa), która wydziela śluz. Jego zadaniem jest nawilżanie wdychanego powietrza oraz neutralizacja potencjalnych szkodników, m.in. pyłów, wirusów i bakterii.

W kontakcie z zimnem naczynia krwionośne, w tym także te zlokalizowane w błonie śluzowej, kurczą się, minimalizując utratę ciepła z organizmu. Wówczas do błony śluzowej dociera mniej krwi, a tym samym maleje produkcja i jakość wydzielanego śluzu. Mechanizm obronny jest zaburzony, a bakteriom i wirusom łatwiej jest zaatakować i zainfekować organizm.

Infekcja wywołuje zapalenie i przekrwienie błon śluzowych nosa, powodując ich obrzęk. Odpływ wydzieliny, której produkcja jest zwiększona, jest wówczas bardzo utrudniony. To właśnie wtedy pojawia się katar. Aby podjąć właściwe leczenie, istotne jest, by odróżniać katar występujący przy przeziębieniu od tego, który towarzyszy zapaleniu zatok.

Katar to także odpowiedź na kontakt z alergenami (jest to tak zwany katar sienny) – cząsteczkami odpowiedzialnymi za reakcje alergiczne. W tym wypadku katar to również efekt reakcji zapalnej. Wbrew powszechnemu przekonaniu ten rodzaj kataru nie pełni funkcji „oczyszczającej”.